Na pytanie „Kto wie, ile zarabiasz?” 7 proc. specjalistów odpowiada „nikt”. Jeśli Polacy dzielą się informacją o swoich zarobkach, to zazwyczaj z najbliższymi osobami – partnerami, rodzicami i przyjaciółmi. Jednak jak wynika z raportu Hays i kancelarii Baker McKenzie, w gronie pracowniczym wynagrodzenia wciąż spowija mgła tajemnicy, a w firmach zasadniczo nie rozmawia się o płacach.
Od kwietnia do końca czerwca 3 na 10 firm z sektora finansów & nieruchomości chce zatrudniać nowych pracowników, a zmniejszenie liczby etatów przewiduje 2 na 10 organizacji. Niemal połowa pracodawców (46%) nie chce w nadchodzących miesiącach zmian kadrowych, jedynie 3% respondentów nie zna planów najbliższy czas. Takie dane płynął z raportu „Barometr ManpowerGroup Perspektyw Zatrudnienia”, w ramach którego firmy zdradzają swoje plany rekrutacyjne na II kwartał tego roku.
Wysoka inflacja daje się we znaki mieszkańcom niemal całej Europy. W obliczu rosnących cen Polska wciąż stanowi atrakcyjny kierunek emigracji zarobkowej dla pracowników ze wschodu. Dla obywateli Ukrainy, Mołdawii, Białorusi czy Gruzji miesięczna płaca minimalna w Polsce jest nawet cztery razy większa, podczas gdy ceny produktów spożywczych są niższe lub pozostają na zbliżonym poziomie.
Region EMEA jest zróżnicowany pod względem geopolitycznym, co w kontekście wygranej Joe Bidena i Partii Demokratycznej oznacza szereg konsekwencji natury ekonomicznej i biznesowej, które należy wziąć pod uwagę. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo ...
EURCHF, USDCHF - co dalej z notowaniami franka szwajcarskiego?
Jeszcze 23 maja notowania EURCHF były bliskie 1,46, 1 lipca było to już historyczne minimum 1,3071. Co więcej, tak duży ruch na tej historycznie raczej stabilnej parze nastÄ
piĹ po tym, jak w 11 z poprzednich 12 miesiÄcy frank zyskiwał wobec euro, co z kolei było nastÄpstwem nieco mniej konsekwentnego, ale dużego w skali umocnienia rozpoczÄtego w listopadzie 2007 roku od poziomu 1,68. Aby zrozumieć powody tak dużego ruchu w trakcie ostatnich kilku tygodni należy cofnÄ
Ä się przynajmniej do okresu tuż po upadku Lehman Brothers.
JesieniÄ 2008 roku okazało się, iż europejskie banki mają problem z finansowaniem pozycji dolarowych i we frankach, czego efektem był m.in. spadek notowań EURCHF z ponad 1,60 do ok. 1,45. W połączeniu z zaĹamaniem w globalnym handlu skĹoniĹo to SNB do podjęcia interwencji na rynku walutowym, celem zapobieżenia dalszemu umocnieniu franka. Przez większość 2009 roku kurs EURCHF nie spadał poniżej 1,50, który to poziom był domniemanym dopuszczonym przez SNB minimum. Poziom ten zostaĹ przeĹamany dość przypadkowo w grudniu 2009 roku w trakcie sesji azjatyckiej, prawdopodobnie wykorzystując brak czujności Banku Szwajcarii. Od tamtego czasu frank stopniowo umacniaĹ się wobec euro, ale ruch ten był spowalniany przez SNB.
W ostatnim czasie pojawiły się jednak dwa silne podażowe elementy. Po pierwsze, kryzys zadĹużenia w Europie wywieraĹ negatywnÄ presjÄ na euro i nie było powodu, aby frank tracił do dolara czy jena w tym samym tempie. Po drugie, przedstawiciele SNB dość niefortunnie zasygnalizowali rynkowi, iż wobec poprawy koniunktury w szwajcarskiej gospodarce nie ma już potrzeby interwencji rynkowych. połączenie tych czynników było wprost zaproszeniem do kupowania franka. Po tak dużym ruchu pojawia się pytanie, czy frank nadal będzie zyskiwał, czy też może ruch był przesadnie duży i powinien zostać skorygowany?
Silny frank ma dwojakie konsekwencje dla szwajcarskiej gospodarki - negatywny wpływ na eksport oraz deflacyjny wpływ na ceny. Obydwie są poważne. Według szacunków EBC 1% umocnienie euro przekĹada się na spadek PKB o 0,08% strefy euro na przestrzeni 6 kwartaĹów, choć największy wpływ widoczny jest w trzecim kwartale. W przypadku Szwajcarii i franka ten wpływ zapewne będzie znaczenie większy. Po pierwsze udział eksportu w PKB Szwajcarii jest nieporównywalnie większy (ponad 52% wobec 36% dla strefy). Po drugie wspomniany wpływ z pewnościÄ nie ma charakteru staĹego. Eksporterzy z pewnościÄ inaczej zareagujÄ na spadek notowań z poziomu 1,45 do rekordowo niskich 1,32-1,33 niż zareagowali na spadek podobnej skali z 1,60 do 1,45 jesieniÄ 2008 roku. Po pierwsze, oczywistÄ różnicÄ jest punkt startowy. Po drugie wcześniejszy ruch mieĹciĹ się w zakresie wahaĹ historycznych, obecny wyszedĹ poza ten zakres zdecydowanie doĹem. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że o ile pierwszy ruch mógĹ zaowocować w dużym stopniu obniżeniem marży, obecny może w dużo większym stopniu zmusiÄ firmy do ograniczenia wolumenu. Wreszcie warto pamiętać o ograniczeniach fiskalnych w strefie euro, które również wpĹynÄ negatywnie na popyt na szwajcarski eksport. Choć dokĹadne oszacowanie wpływu kursu na szwajcarski PKB w obecnych okolicznościach jest zadaniem karkoĹomnym, wydaje się, iż wpływ ten będzie wyraźnie negatywny, być może nawet stawiający ożywienie w kraju Helwetów pod znakiem zapytania.
Niemniejszym zagrożeniem dla szwajcarskiej gospodarki jest deflacja. W kwietniu bieżą cego roku ceny producenta i konsumenta wzrosły po raz pierwszy w relacji rocznej od stycznia 2009. Wzrost ten jest jednak ograniczony. Udział krajów UE w szwajcarskim imporcie (80%) jest jeszcze większy niż w eksporcie, stÄ d przynajmniej część ruchu w notowaniach EURCHF dość szybko powinna zostać odzwierciedlona w dynamice cen producenta, a nieco później - konsumenta. Oczywiście rynek nie będzie czekaĹ na podsumowanie konsekwencji mocnego franka, stÄ d warto wypatrywać wspomnianych konsekwencji we wskaźnikach wczesnego ostrzegania, np. indeksie PMI czy wskaźniku PPI.
Podsumowując wÄ tek fundamentalny, umocnienie franka względem euro wydaje się przesadne. Nie oznacza to jednak, iż w krótkim okresie (np. zanim napĹynÄ słabsze dane ze Szwajcarii) nie może być kontynuowane lub że musi zostać odwrócone w 100%. Warto natomiast zwracać uwagÄ na trzy elementy:
Od strony technicznej trend spadkowy na parze EURCHF od października 2007 roku jest wcią
ż kontynuowany. Miesiąc czerwiec był wyjÄ
tkowy pod względem siły ruchu, gdyż poprzednie spadki, o tak dużej skali, wystÄ
piĹy na tym rynku w październiku 2008 roku (niebieski prostokÄ
t).
Dynamika spadków czerwcu wynikaĹa z realizacja formacji trójkÄ
ta rozszerzającego się, która to formacja pojawiła się na interwale tygodniowym. Cel formacji, czyli jej wysokość zostaĹ zrealizowany poziomie 1,3220.
Aktualnie notowania EURCHF znajdujÄ
się w niebieskim kanale spadkowym, który jest kluczowym dla zachowania się tej pary walutowej, gdyż dolne i górne ograniczenie kanału powinno stanowiÄ miejsca wsparcia i oporu. Obecnie przetestowana zostaĹa linia odĹożona po minimum z października 2008 roku co może doprowadziÄ do większej korekty z pierwszym oporem w okolicach 1,4300.
Majowe wzrosty na parze USDCHF dotarĹy do długoterminowej niebieskiej linii trendu poprowadzonej po szczytach z koĹca lutego 2006 roku oraz połowy listopada 2008. SpowodowaĹo to dynamiczny zwrot na opisywanym instrumencie, przyczyniajac się do spadków które zniosły wypracowane w ubiegĹym miesiącu umocnienie amerykańskiej waluty w stosunku do szwajcarskiego franka.
Potwierdzeniem odwrotu było przeĹamanie zielonej linii trendu poprowadzonej po lokalnych doĹkach z koĹca listopada 2009, stycznia oraz marca 2010 roku. Aktualnie kurs USDCHF znajduje się na wsparciu wynikającym ze zniesienia Fibonacci’ego - 61,8% ostatnich wzrostów, kolejne wsparcie to okrÄ
gĹy poziom 1.0500. Pierwszy opór to okolice poprzednich lokalnych szczytów 1,0850.
W szerszej perspektywie, prowadząc dodatkowo niebieskÄ
liniÄ trendu po minimach z marca 2008 oraz listopada 2009 roku powstaje duża formacja trójkÄ
ta symetrycznego i na chwilÄ obecnÄ
prawdopodobnym jest scenariusz z testem tej właśnie linii w okolicach zniesienia 88,6% czyli 1,0100. Warto jednak zwrócić uwagę, iż taki ruch zakładaĹby dalszy spadek EURCHF (z opisanymi wcześniej konsekwencjami fundamentalnymi), wzrost EURUSD lub kombinacjÄ powyższych.
EURUSD - szansa na większe wzrosty?
Notowania EURUSD w ubiegĹym miesiącu ulegaĹy dużym wahaniom, po poczÄ
tkowych zniżkach i ustanowieniu nowego minimum w obecnym ruchu spadkowym, na poziomie 1,1876 rozpoczął się gwaĹtowny zwrot co spowodowaĹo wyrysowanie prawie idealnej formacji mĹota w okolicach doĹka z października 2008 roku - 1,2330. Jedynie górny cieĹ opisywanej Ĺwiecy może poddać ją
w wÄ
tpliwość, gdyż może przypominać szpulkÄ. W dĹuższej perspektywie, po obecnej korekcie, dalej realnym scenariuszem jest test wsparcia w okolicach poziomu 1,1700.
Natomiast na wykresie dziennym, wspomniane dynamiczne wzrosty, przyczyniĹy się do powstania struktury przypominającej formacjÄ GĹowy z Ramionami. Cel formacji to jej wysokość na poziomie 1,3050. Aby jednak kurs tam dotarĹ, muszÄ zostać pokonane istotne poziomy oporu jakimi są górne ograniczenie kanału wzrostowego wraz z poziomem 1,2670, a także niebieska linia trendu poprowadzona po szczytach z grudnia 2009 roku oraz kwietnia 2010. Zanegowaniem struktury będzie zejĹcie kursu poniżej poziomu 1,2150 i kontynuacja spadków w dużej formacji klina rozszerzającego się.
USDJPY - w rytm korekty na Wall Street
Miesiąc czerwiec upłynął pod znakiem znaczÄ
cego umocnienia japołskiej waluty względem amerykańskiego dolara. Aby przeanalizować aktualny ruch na tej parze należy cofnÄ
Ä się do dnia 6 maja, gdyż wtedy miała miejsce nietypowa sytuacja na giełdzie w Stanach Zjednoczonych, związana z pomyĹkÄ
i realizacjÄ
automatycznych zleceĹ. Część z tych transakcji zostaĹa anulowana, jednak ślad na rynku USDJPY w postaci dużego dolnego cienia pozostaĹ.
W zwią
zku z genezÄ
tego ruchu, może on zostać w pewnym stopniu pominiÄty przy analizie tego instrumentu, a za właściwy doĹek można przyjÄ
Ä poziom 88,95 z dnia 20 maja. Korekta, która wyksztaĹciĹa się pod koniec maja, trwaĹa do począ
tku czerwca i zniosła 61,8% spadków, który to poziom Fibonacci’ego stał się bardzo istotnym oporem, co na wykresie dziennym potwierdziĹa duża czarna Ĺwieca. Tym samym zostaĹ zapoczÄ
tkowany ruch spadkowy jako fala 3, bą
dź też fala C. Kluczowym jest tutaj niebieski kanaĹ spadkowy, a zwłaszcza linia poprowadzona po lokalnych szczytach, gdyż jej przebicie bez wyksztaĹcenia fali 4 i 5 powinno spowodować dynamiczne umocnienie się dolara względem jena.
Natomiast jeśli kurs pozostanie we wspomnianym kanale, wtedy kluczowymi będą nadal zniesienia poprowadzone dla całej struktury wzrostowej od koĹca listopada 2009 do począ
tku maja 2010 roku.
Obecnie pierwsze wsparcie to zniesienie 78,6% - 87,00, a w przypadku kontynuacji spadków 88,6% - 86,00. Gdyby w najbliższym czasie fala 3 miała być kontynuowana, wtedy niewykluczone, iż notowania USDJPY przebijÄ
również dno na poziomie 84,95.
CHFPLN - straty trudne do odrobienia
Ostatnie tygodnie przyniosły gwaĹtowny wzrost na parze CHFPLN. Obecnie na wzrost ceny franka względem złotego nakładajÄ się dwa ważne procesy. Pierwszy to odpĹyw kapitału związany z typowÄ korektÄ rocznej hossy na rynkach globalnych. Wzrost awersji do ryzyka skĹania inwestorów do pozbywania się złotego, który w tych okolicznościach tarci do wszystkich głównych walut. TÄ część strat złotemu zapewne uda się w relatywnie niedługiej perspektywie odrobiÄ. Drugi proces to jednak kwestia relacji notowań franka i euro, o której piszemy w pierwszej części tekstu. Tutaj odrobienie strat będzie znacznie trudniejsze i może okazać się, iż nawet w scenariuszu powrotu optymizmu na rynki finansowe, poziomów poniżej 2,65 na CHFPLN szybko nie zobaczymy (nie wspominając o niecaĹych 2,0 z połowy 2008 roku). Warto pamiętać, iż notowania złotego względem franka są wypadkowÄ notowań par głównych z frankiem (EURCHF, USDCHF) i par EURPLN, USDPLN, w zwią zku z czym bezpołrednia analiza techniczna pary CHFPLN nie ma większego sensu.
