Na pytanie „Kto wie, ile zarabiasz?” 7 proc. specjalistów odpowiada „nikt”. Jeśli Polacy dzielą się informacją o swoich zarobkach, to zazwyczaj z najbliższymi osobami – partnerami, rodzicami i przyjaciółmi. Jednak jak wynika z raportu Hays i kancelarii Baker McKenzie, w gronie pracowniczym wynagrodzenia wciąż spowija mgła tajemnicy, a w firmach zasadniczo nie rozmawia się o płacach.
Od kwietnia do końca czerwca 3 na 10 firm z sektora finansów & nieruchomości chce zatrudniać nowych pracowników, a zmniejszenie liczby etatów przewiduje 2 na 10 organizacji. Niemal połowa pracodawców (46%) nie chce w nadchodzących miesiącach zmian kadrowych, jedynie 3% respondentów nie zna planów najbliższy czas. Takie dane płynął z raportu „Barometr ManpowerGroup Perspektyw Zatrudnienia”, w ramach którego firmy zdradzają swoje plany rekrutacyjne na II kwartał tego roku.
Wysoka inflacja daje się we znaki mieszkańcom niemal całej Europy. W obliczu rosnących cen Polska wciąż stanowi atrakcyjny kierunek emigracji zarobkowej dla pracowników ze wschodu. Dla obywateli Ukrainy, Mołdawii, Białorusi czy Gruzji miesięczna płaca minimalna w Polsce jest nawet cztery razy większa, podczas gdy ceny produktów spożywczych są niższe lub pozostają na zbliżonym poziomie.
Region EMEA jest zróżnicowany pod względem geopolitycznym, co w kontekście wygranej Joe Bidena i Partii Demokratycznej oznacza szereg konsekwencji natury ekonomicznej i biznesowej, które należy wziąć pod uwagę. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo ...
Stabilna sytuacja podażowa
Ĺwiatowa podaż srebra wyniosła w 2009 roku okoĹo 27,7 tys. ton, z czego okoĹo 80% pochodziĹo z produkcji górniczej, a 18,5% z odzysku starej biżuterii, odczynników fotograficznych czy elektroniki. PozostaĹÄ
część podaży stanowiĹo uwalnianie rezerw ze skarbców rzÄ
dowych.
Ostatnie 3 lata cechujÄ
się utrzymywaniem się stabilnego poziomu światowej podaży. Zrównoważony wzrost produkcji górniczej w tempie okoĹo 3% rocznie był kompensowany przez spadek sprzedaży zasobów rzÄ
dowych oraz pozyskiwania srebra z odzysku, co było w głównej mierze zmian technologicznych w fotografii.
Niemal połowa światowego wydobycia srebra pochodzi z krajów Ameryki ĹaciĹskiej, gdzie znajdujÄ
się dwaj najwiÄksi producenci surowca - Peru (3,9 tys. ton) oraz Meksyk (3,3 tys. ton). PierwszÄ
piÄ
tkÄ rankingu zamyka ponadto jeszcze jeden kraj regionu - Boliwia z 1,3 tys. ton rocznego wydobycia. Trzecie i czwarte miejsce zajmujÄ
Chiny oraz Australia, produkujące rocznie odpowiednio 2,8 i 1,6 tys. ton kruszcu. Warto nadmieniÄ, że dziewiÄ
te miejsce przypada Polsce, dzięki wytwarzanym przez KGHM 1,2 tys. ton srebra.
Ponadto, jedynie okoĹo 1/3 wydobycia pochodzi z kopalĹ, w których srebro jest głównym źródłem przychodów. PozostaĹa część jest wydobywana wraz z cynkiem i oĹów (34%), miedziÄ
(23%) oraz złotem (12%). Z tego względu wielkość produkcji górniczej jest uzależniona nie tylko od ceny samego srebra, ale również od notowań wymienionych powyżej metali.
Wzrost znaczenia popytu inwestycyjnego
Srebro łączy w sobie cechy surowca wykorzystywanego w przemyśle, fotografii czy jubilerstwie z cechami dobra inwestycyjnego, dobra przechowującego wartość, podobnie jak złoto, choć ze względu na większÄ
podaż nie jest to substytut doskonały.
W minionym roku popyt produkcyjny na srebro wyniósł okoĹo 22,7 tys. ton, z czego okoĹo 11 tys. przypadĹo na zapotrzebowanie przemysłu, gdzie kruszec jest wykorzystywany przede wszystkim jako przewodnik elektryczny. OkoĹo 2,6 tys. ton wykorzystano w fotografii, a 4,9 tys. ton do wyrobu biżuterii. Ponadto srebro znajduje również zastosowanie w produkcji monet i medali (2,5 tys. ton) oraz zastaw stoĹowych (1,9 tys. ton). Poza wykorzystaniem do produkcji, znaczna część popytu przypada na inwestycje - w 2009 roku zapotrzebowanie to wyniosło okoĹo 4,3 tys. ton.
W ostatnich latach, a w szczególności w roku ubiegĹym (spadek o 12% r/r) mieliĹmy do czynienia z gwaĹtownym spadkiem popytu produkcyjnego, co w głównej mierze wynikaĹo z obniżenia popytu przemysłowego (aż o 21% r/r w 2009 r.) spowodowanego recesjÄ
oraz odchodzenia od tradycyjnej fotografii na rzecz technologii cyfrowej (spadek popytu fotograficznego o 62% w latach 2001-2009). Efekt ten zostaĹ częściowo zniwelowany przez wzrost popytu na monety i medale (21% r/r w 2009 r.).
W miejsce niższego zapotrzebowania produkcyjnego wszedĹ wyższy popyt inwestycyjny. W ostatnich latach złoto i srebro staĹy się atrakcyjnÄ
lokatÄ
kapitału. Popyt inwestycyjny wzrósł z 0,7 tys. ton w roku 2007 do okoĹo 4,3 tys. ton w roku ubiegĹym, podczas gdy jeszcze w roku 2000 jego znaczenie było nieistotne.
Prawdopodobne odbicie popytu produkcyjnego przy stabilnym poziomie podaży
Wszystko wskazuje na to, że w tym roku podaż zostanie utrzymana w okolicach poziomu z roku minionego. Wzrost produkcji górniczej spowodowany wzrostem cen metali szlachetnych będzie prawdopodobnie w znacznym stopniu niwelowany przez dalsze zmniejszanie się podaży z odzysku oraz wolniejsze uwalnianie rezerw państwowych.
Po bardzo dużym spadku popytu produkcyjnego w minionym roku (głównie w przemyśle), rok 2010 powinien przynieść odbicie, jednak za sprawÄ
niskiej dynamiki PKB połÄ
czonej z negatywnym wpływem wysokich cen surowca, proces ten będzie raczej przebiegał powoli. Nie spodziewamy się, aby popyt przemysłowy powrócił w tym roku do poziomu sprzed 2 lat.
AT - Coraz bliżej maksimów
Po kilkunastoletnim trendzie wzrostowym na rynku srebra w połowie marca 2008 roku rozpoczęła się jedna z większych korekt spadkowych, która trwaĹa 7 miesiÄcy do października 2008 roku. Kontynuacja trendu nastÄ piĹa od poziomu 8,50 i trwa do dnia dzisiejszego, gdyż notowania pozostajÄ od dwóch lat ponad pomaraĹczowÄ liniÄ poprowadzonÄ po minimach. W krótszym terminie, istotnym był ostatni tydzień sierpnia bieżą cego roku, gdyż cena opisywanego kruszcu wybiĹa górÄ formacje trójkÄ ta symetrycznego tworzÄ cego się od począ tku maja. Tym samym zostaĹa otwarta droga do dalszych wzrostów z modelowym zasiÄgiem wypadającym w okolicach poprzedniego dwuletniego szczytu przy poziomie 21,34. Ostatecznym potwierdzeniem pro wzrostowego scenariusza będzie pokonanie wierzchoĹka 19,80.Wsparciem pozostaje pomaraĹczowa linia trendu wzrostowego.
Wartość fundamentalna pod znakiem zapytania
W reakcji na kryzys finansowy z 2008 roku cena srebra spadĹa znacznie silniej niż złota i ta strata nie zostaĹa jeszcze odrobiona. To dodatkowa zachÄta dla rynków, aby spróbować siÄgnÄ
Ä po maksima sprzed kryzysu. W długiej perspektywie wzrosty na srebrze, podobnie jak w przypadku złota, uzależnione są
od niskich stóp procentowych i spekulacji odnośnie deprecjacji dolara i perspektyw inflacji w USA (pomijamy tu słabość tej linii argumentacji, punktowany choćby przez niespójność z wycenÄ
obligacji indeksowanych do inflacji). Tymczasem już przy obecnych cenach kruszców widać słabość "realnego" popytu, który póki co jest uzupełniany popytem inwestycyjnym. Jeśli ten drugi wyczerpie się, zaĹamanie cen na srebrze będzie silniejsze m.in. ze względu na jego niższy status w hierarchii środków przechowywania wartości.
