Od października do grudnia 38% firm IT w Polsce planuje rekrutacje nowych pracowników, 27% rozważa redukcje etatów, a 32% nie przewiduje zmian kadrowych. Firmy poszukują nowych talentów z powodu rozwoju i postępu technologicznego, ale część z nich redukuje zatrudnienie w odpowiedzi na wyzwania ekonomiczne i automatyzację. Zastosowanie sztucznej inteligencji utrudnia wejście do branży juniorom ale specjaliści od cyberbezpieczeństwa, chmury i danych mogą liczyć na bardzo dobre warunki do zmiany pracy.
Okres październik-grudzień będzie niemal rekordowy w kontekście rekrutacji do branży usług medycznych, farmacji i biotechnologii. 29% firm z tego sektora chce w ostatnim kwartale zatrudniać nowych pracowników, 6% chce redukować etaty. To dobra informacja dla osób, które chcą pracować w takich organizacjach, z kolei dla firm to zapowiedź, że będą musiały bardziej rywalizować o nowe ręce do pracy.
SOFTSWISS, międzynarodowa marka technologiczna z centrami rozwoju w Warszawie i Poznaniu, kontynuuje działania wspierające globalny ruch na rzecz walki z rakiem piersi. Angażując pracowników i organizując tematyczne inicjatywy przez cały miesiąc, firma podkreśla znaczenie profilaktyki i wczesnego wykrywania choroby.
Wypalenie zawodowe to poważny problem, którego doświadczają pracownicy z każdego sektora i pokolenia na rynku pracy. Jak wynika z najnowszego raportu Hays Poland i OFF school, pomimo stosunkowo krótkiego doświadczenia zawodowego, wypalenie jest zjawiskiem powszechnym wśród młodych profesjonalistów. Aż 46 proc. osób z pokolenia Z przyznaje, że doświadczyło go już w swojej karierze. Wśród możliwych powodów eksperci wymieniają dużą presję, z jaką mierzą się młodzi.
Czy wiedza z zakresu finansów może wpływać na decyzje podejmowane w sferze zawodowej? Okazuje się, że tak - i efekt ten jest o wiele silniejszy niż można przypuszczać na pierwszy rzut oka.
fot. shutterstock Finanse behawioralne są
stosunkowo nowym podejściem do zachowania uczestników na rynku kapitałowym - teoria ta powstała pod koniec lat 1970-tych. Jest to spojrzenie które zakłada, że reakcje graczy giełdowych (a można powiedzieć szerzej - reakcje ludzi mających kontakt z pieniędzmi w dowolnej formie) nie zawsze są
efektem racjonalnych ekonomicznie decyzji. Okazuje się, że nie zawsze wybieramy tą alternatywę, która przyniesie nam największą
wartość. Potrafimy bowiem zniekształcić poostrzeganą
wartość w zależności od wielu różnych czynników.
Przykład 1 - Dwóch pracowników otrzymało podwyżkę o 100 złotych. Jeden z nich do tej pory otrzymywał miesięcznie 700 zł.. Drugi z nich otrzymywał do tej pory co miesiąc 5000 zł.. W kwocie bezwzględnej podwyżka jest dla obu taka sama. Ale czy dla obu podwyżka jest jednakowo użyteczna?
Teoria oczekiwanej użyteczności była pierwszą próbą scharakteryzowania racjonalnego zachowania się inwestorów, jednakże w praktyce stwierdzono, że inwestorzy nie maksymalizuj swojej użyteczności aby zawsze osiągać więcej niż mniej. Nie są konsekwentni w swoich decyzjach, często zależą one od przypadku.
Dlatego powstała kolejna teoria - teoria perspektywy. Zgodnie z jej założeniami, występuje subiektywna użyteczność bogactwa czy dochodu i jest ona uwarunkowana nie absolutnym ich poziomem, lecz zachodzącymi zmianami. Twórcy teorii perspektywy twierdzą , że postrzeganie zjawisk jest uzależnione od punktu odniesienia. Ten sam poziom nowego bogactwa w zależności od jego dotychczasowego stanu może dla jednych oznaczać fortunę, a dla innych skrajne ubóstwo.
Przykład 2 - Dwóch pracowników otrzymało jednorazową nagrodę w wysokości 10 000 zł.. Jeden do tej pory zarabiał 1500 zł. i wydawał je na mało znaczące rzeczy. Drugi zarabiał zaś 7500 zł. i każde niewydane 1000 zł. odkładał na inwestycje w nieruchomości. Który z pracowników bardziej się ucieszy z nagrody? Wskazówka: Który z pracowników będzie lepiej wiedział na co przeznaczyć pieniądze z nagrody?
Kolejne dwie teorie dotyczące decyzji finansowych to teorie efektu odwrócenia i efektu pewności.
Efekt odwrócenia polega na tym, że subiektywna wartość zysków lub strat maleje wraz ze wzrostem ich poziomu.
Przykład 3 - Loteria A jest loterią zdefiniowaną na osiągnięcie zysków. Sumę 4000 można wygrać z prawdopodobieństwem 0,80, zaś wygranie 3000 jest pewne. Zdecydowana większość respondentów (80%) wybiera wariant pewnej wygranej wynoszącej 3000 czyli niższej niż możliwość wygrania 4000 co wiąże się z niewielkim ryzykiem. Czyli respondenci zachowują ostrożność inwestycyjną w przypadku osiągnięcia zysku w imię maksymy "lepszy wróbel w garści…". Z loteria AA zdefiniowana jest na ponoszenie strat: 4000 straty można osiągnąć z prawdopodobieństwem 0,80, natomiast mniejszą stratę wynoszącą 3000 można uzyskać w warunkach pewności. Okazuje się, że w obliczu poniesienia strat respondenci chętniej podejmują ryzyko (które jest bardzo duże) - aż 92% wybiera większą stratę w warunkach mniejszego prawdopodobieństwa niż pewną stratę o niższej wysokości. Podobne badania przeprowadzono z różnymi kwotami wygranych/przegranych i różnymi prawdopodobieństwami - wyniki byłby zgodne:
W przypadku efektu pewności uczeni zauważyli, ze inwestorzy różnie postrzegają
i reagują
na przeciwstawne przedstawienia tego samego zjawiska.
Przykład 4a - Uczestnicy eksperymentu mieli za zadanie dokonać wyboru między dwoma loteriami. W loterii A uczestnik mógł z 80% prawdopodobieństwem wygrać 4000 lub z 20% prawdopodobieństwem nie wygrać nic. W loterii B uczestnik mógł liczyć na pewną wygraną w wysokości 3000. Większość z uczestników (80%) opowiedziało się za loterią B, czyli chęcią osiągnięcia zysku niższego ale pewnego.
Przykład 4b - Następnie ci sami respondenci zostali poddani kolejnemu badaniu. W tym przypadku musieli dokonać wyboru między udziałem w loterii C i w loterii D. W loterii C mogliby wygrać 4000 z 20% prawdopodobieństwem lub nie wygrać nic z 80% prawdopodobieństwem. W loterii D mogliby wygrać 3000 z 25% prawdopodobieństwem lub nie wygrać nic z 75% prawdopodobieństwem. W tym eksperymencie większość respondentów (65%) wybrała warunki loterii C. Wyraźnie widać pewną niekonsekwencję wyboru. Wybierając loterię B, respondenci opowiedzieli się za pewną wygraną , aczkolwiek niższą . Natomiast wybierając warunki loterii C, opowiedzieli się za opcja bardziej ryzykowna , aczkolwiek bardziej atrakcyjna .
Po pierwsze, nie doceniamy własnych umiejętności w sytuacjach związanych z korzyściami. Zadowalamy się mniejszymi wygranymi bez ryzyka niż zaryzykowaniem dużej wygranej lub osiągnieciem wyniku zerowego. Wynik zerowy utożsamiamy z porażką , z przegraną - a jest to jedynie zachowanie obecnego stanu. W ten sposób większość osób postawiona przed wyborem "nowa firma z większą pensją lub obecna firma z mniejszą pensją " wybierze raczej obecną firmę.
Po drugie, przeceniamy własne szczęście w sytuacjach związanych ze stratami. Jest to powszechna sytuacja np. w grach hazardowych (poker, ruletka), gdzie amatorzy nie umieją pogodzić się z niską porażką po to, aby w kolejnym rozdaniu móc wejść wysoko. Minimalizacja strat przychodzi nam ciężko, choć jest ona ekonomicznie jedynym dopuszczalnym rozwiązaniem. W ten sposób wstrzymujemy się ze zmianą stanowiska, firmy lub branży, licząc na to że wszystko się jakoś ułoży, że kłopoty miną .
Inspiracją tekstu była książka "Finanse" Mariana Podstawki (red. nauk.) (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010). Książka jest dostępna w cenie ze zniżką w e-księgarni www.ksiegarnia.pwn.pl. W książce znajdziesz wiele ciekawych informacji na temat finansów, pieniędzy, budżetu państwa, systemu ubezpieczeń, podanych w formie Łatwej do zrozumienia formie.
