Zarobki top menedżerów

Który top menedżer chciałby dzisiaj pracować za niespełna 3 tys. zł brutto miesięcznie?
Znalazł się śmiał‚ek, Renzo Poli, prezes spół‚ki Toora Poland. Jego wynagrodzenie w cał‚ym roku 2005 i 2006 wynosił‚o odpowiednio 33 i 34 tys. zł brutto. Być‡ może prezes liczył na to, że status milionera zapewni mu program motywacyjny, który za realizację celów w latach 2006 - 2008 przewidywał dla kadry menedżerskiej sowite pakiety akcji. Niestety, nie doczekał. Spółkę z Niska od miesięcy nękały problemy, które 15 listopada zakończyły się ogłoszeniem przez sąd upadłości firmy…
Można potraktować tę historię jako jeden z argumentów za tym, by na prezesach jednak zbytnio nie oszczędzać. I rzeczywiś›cie, spół‚ki giełdowe są… coraz hojniejsze. O ile w 2005 r. ś›rednia wynagrodzeń szefów badanych przedsiębiorstw wynosiła 1,06 mln zł rocznie (mediana: 794 tys. zł), o tyle w 2006 r. była już o blisko 12 proc. wyższa (mediana: o prawie 4 procent). Prezes zarządu spół‚ki giełdowej o kapitalizacji wyższej niż 500 mln zł w 2006 r. zarobił ś›rednio ponad 1,2 mln złotych. Rozbieżności poł›ród wziętych przez nas pod lupę wynagrodzeń (w sumie 75 liderów) był‚y jednak spore: od 159 tys. zł Adama Chełchowskiego z Impexmetalu do ponad 4,76 mln zł prof. Janusza Filipiaka z Comarchu.
W naszym zestawieniu nie chodzi jednak o zwykłe zaglądanie do cudzych portfeli, lecz o rozliczenie menedżerów z ich dokonań. Patrząc więc na zmianę wartości rynkowej spół‚ki, w tym czasie Filipiak może był i drogim, ale za to efektywnym fachowcem (kapitalizacja Comarchu wzrosła w badanym okresie o 198 procent). Z kolei Chełchowski - tanim i efektywnym (145,7 procent).
Liderem całego zestawienia okazał się Tadeusz Soroka, prezes Kopeksu. Zarządzana przez niego spółka zyskała w 2006 r. na wartości ok. pięciokrotnie, a prezes zadowolił się wynagrodzeniem 442 tys. złotych. W grupie 22 menedżerów "tanich i efektywnych" znaleźli się również m.in. Jerzy Wiśniewski prezes PBG, Rafał Bauer z Vistuli & Wólczanki, Krzysztof Oleksowicz z Inter Cars, Tomasz Kurzewski z ATM Grupy. Awans zanotował też Emil Wąsacz, prezes Stalexportu, który przed rokiem był w gronie szefów "tanich, ale nieefektywnych". Stałą bywalczynią tej ostatniej grupy można za to nazwać Wandę Rapaczyńską, byłą szefową Agory - spół‚ki, której zachowanie inwestorzy mocno w 2006 r. odchorowali (jej akcje spadły aż o 46,4 procent). Przed całkowitą krytyką ratuje ją… to, że w stosunku do siebie również nie była hojna - zarobiła dość niewiele jak na to stanowisko, 550 tys. złotych.

Drodzy i nieefektywni

Na naszej liście znajduje się 21 prezesów, którzy co prawda sami zainkasowali wysokie wynagrodzenia, jednak nie zadbali należycie o portfele akcjonariuszy. Tak stało się np. w wypadku Igora Chalupca - byłego już prezesa PKN Orlen SA (wynagrodzenie:
4,53 mln zł, drugie pod wzglę™dem wielkości i przy tym prawie 24-procentowy spadek wartości rynkowej spół‚ki). Co ciekawe, rok temu na naszym wykresie Chalupec zajął‚ miejsce w ćwiartce "drodzy i efektywni". Zdzisława Chabowskiego, prezesa Goodyeara Dębica, także umieszczamy w tej czꙶ›ci zestawienia, i to już trzeci rok z rzędu.
Rok 2006 nie był łaskawy również dla akcjonariuszy banków, choć szefowie tych spółek są… tradycyjnie jednymi z najlepiej wynagradzanych. Chalupcowi i Chabowskiemu towarzyszą więc: Jacek Kseń z BZ WBK, Sławomir Sikora z Banku Handlowego, Józef Wancer z BPH, Jan Krzysztof Bielecki z Pekao SA, Brunon Bartkiewicz z ING Banku Śląskiego, Włodzimierz Kiciński z Nordea Bank Polska, i Ronald Richardson z Kredyt Banku oraz Bogusław Kott z Banku Millennium. Skoro mowa o tym ostatnim, warto odnotować relatywne "ubożenie" portfela wieloletniego szefa Banku Millennium. Bogusław Kott, który przez lata przewodził w rankingu płac, w 2006 r. otrzymał wynagrodzenie 1,25 mln zł, stanowiące zaledwie niespełna 6 proc. dużego budżetu na pensje zarządu banku (łącznie: 21,6 mln złotych). Prezes znalazł się na drugim od końca miejscu na liście płac zarządu. więcej zarobili m.in. Zbigniew Kudaś, Wojciech Haase, Julianna Boniuk-Gorzelańczyk (każdy po blisko 3,3 mln złotych).

Prawie jak na Zachodzie

Z prezesów dużych banków jedynie Sławomirowi Lachowskiemu, dowodzącemu BRE Bankiem, dzię™ki ponadprzecię™tnemu wzrostowi kursu (98,8 proc.) udało się uciec do ćwiartki "drodzy, ale efektywni".
Aż 32 prezesów w 2006 r. zainkasowało siedmiocyfrowe wynagrodzenia. Rok temu było to 29 osób. Rozrost tej grupy giełdowych milionerów wpisuje się w rynkowy trend dotyczą…cy wzrostu wynagrodzeń kadry menedżerskiej w Polsce. Występuje on nie tylko w spółkach publicznych, gdzie w 2006 r., jak podaje raport Sedlak & Sedlak, nastąpiła pod tym wzglę™dem 27-procentowa progresja.
- Nie ma branży, której menedżerowie nie mieliby powodów do finansowej radości - przyznaje Krzysztof Nowakowski, partner zarządzają…cy firmy executive search Korn & Ferry International. - Ostatnie dwa lata, a zwłaszcza miniony rok, to eksplozja wzrostu wynagrodzeń. Ale też oczekiwań wzglę™dem nich wyrażanych.
Osoby na wysokich stanowiskach zarabiają sporo, lecz chcą… jeszcze więcej. I wcale nie musi tu chodzić o to, że - jak powiedzieliby HR-owcy - wysokość wynagrodzenia motywuje ich do dział‚ań. Powody są… tak naprawdą dużo bardziej prozaiczne.
- Po pierwsze, apetyt roś›nie w miarę jedzenia - z czasem nabieramy ochoty na coraz wię™ksze domy, lepsze auta, coraz droższe i bardziej ekskluzywne sporty, lepsze szkoły dla dzieci czy wakacje - uważa François Nail, dyrektor zarządzają…cy RSQ Management, jeden z najbardziej doświadczonych head--hunterów w Polsce, m.in. założyciel firmy NAJ International, a dziś executive coach. - Po drugie, wynagrodzenie to kryterium oceny - dla siebie i dla innych. Ludzie, choć rzadko o tym otwarcie mówią, chcą się pokazywać jako osoby dobrze zarabiające. Podkreślają w ten sposób, że rzeczywiś›cie sporo osiągnęły i zasługują na najwyższe wyróżnienie.
Swoisty rodzaj rankingu, w którym wysoka pozycja jest źródł‚em dobrego samopoczucia menedżera i ciągła chęć walki o wyższe uposażenie mają jednak dwa mankamenty.
- Im wyższa pensja, tym mniej możliwoś›ci ruchu zawodowego - na pewnym etapie wspinania się po drabince płac bardziej intratne okazują się już tylko oferty spoza granic Polski - przekonuje François Nail. - Drugi problem to pochodna kultury organizacyjnej wię™kszoś›ci firm w Polsce, która sprowadza nagradzanie/motywowanie do kwestii nagród/kar finansowych/rzeczowych. Często sł‚owa mobilizują tak samo, jak dobry samochód służbowy. Niemniej istnieje grono menedżerów, którzy zazdroś›nie spoglądają na wysokie zarobki kolegów z Zachodu.
Wedł‚ug Hewitt Associates, podczas gdy w Polsce dyrektor zarządzają…cy dostaje ś›rednio około 53 tys. zł, to w Niemczech ponad 71 tys. zł, a w Wielkiej Brytanii - 131 tys. zł miesięcznie. Tyle tylko że kwot tych nie można porównywać bez odniesień do rzeczywistości, czyli na przykł‚ad kosztów życia w poszczególnych regionach Europy.
- Anglia jest droższym krajem niż Polska, a Londyn droższym miastem niż Warszawa, choć nadal wielu osobom, zwłaszcza kierownictwu ś›redniego szczebla, nie mówiąc o słabo wykwalifikowanych, opłaca się wyjeżdżać tam do pracy - tłumaczy Janusz Diemko, prezes First Data Polska, urodzony w Wielkiej Brytanii, w Polsce mieszkający od dziesię™ciu lat.
- Jednak jeś›li chodzi o menedżerów najwyższych szczebli i osoby wysoko wyspecjalizowane (zwłaszcza z branży finansowej, bankowej czy IT), już osiągają one podobny poziom wynagrodzeń jak ich koledzy w Londynie - dodaje.
Potwierdza to Marta Kowalska-Marrodan, partner zarządzają…cy Egon Zehnder International. - Na Zachodzie płace rosną wolniej niż w Polsce. Czasami wzrosty są… wię™ksze na specjalistycznych stanowiskach. Ale w firmie o obrotach ok. 500 mln euro rocznie, prezes w Polsce już dzisiaj zarabia więcej niż jego odpowiednik w Niemczech - mówi Kowalska-Marrodan.
I mimo że do Wendelina Wiedekinga, prezesa Porsche, który w 2007 r.zainkasował blisko 70 mln euro, jeszcze "trochę" nam brakuje, to w Polsce są… specjaliści, którzy poziom miliona euro rocznie dawno już pokonali - o czym przekonuje lektura naszego zestawienia. Menedżerów mogących się pochwalić dobrą europejską pensją kilkuset tysięcy euro rocznie bę™dzie przybywać.
- Dziś umocnienie złotówki wobec euro i dolara czyni z Polski jeden z krajów z najlepiej opłacanymi menedżerami w Europie Środkowo-Wschodniej - zauważa Mariusz Staniszewski, prezes Noble Funds TFI. - Także duży wzrost gospodarczy, związany z rosnącym popytem, pozwala więcej pł‚acić naszym fachowcom.