Zarządzanie z tylnego fotela

Przez 10 dni minionego lata, dźwigając 30-kilogramowy plecak podążałem za grupą młodych skautów. Byliśmy na 40-kilometrowej wycieczce w Górach Skalistych na północy Nowego Meksyku. Mówię: "podążałem za", ponieważ jako jeden z trzech dorosłych liderów miał‚em zaledwie rolę doradczą. Byliśmy tam, by mieć‡ pewność, że chłopcy nie zrobią czegoś głupiego albo niebezpiecznego, jak zapasy z niedźwiedziem, podpalenie lasu albo upadek z klifu. Poza tym, pozostawaliśmy w cieniu, starają…c się trzymać z tyłu i doradzać tylko w minimalnym stopniu.
Było to okrutnie frustrujące i bolesne doświadczenie - zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Spróbuj cicho podążać za dziewięcioma beztroskimi nastolatkami, wliczają…c w to twojego syna, w dół stromej ścieżki - złej zresztą - wiedząc, że gdy się zorientują, że popełnili błąd, ty też bę™dziesz musiał‚ wspinać się całą drogę z powrotem do góry.
Jednak patrząc wstecz, mogę z całą mocą stwierdzić, że było to wyjątkowo olśniewające doświadczenie: chłopcy nauczyli się ważnej rzeczy o stawaniu się liderem, a dorośli zdobyli równie wartościową wiedzę o dobrym przywództwie. W rzeczy samej: wierzę, że lekcje wyniesione ze szlaku są… tak samo ważne w kontekś›cie zarzą…dzania, gdzie dzisiejsi top-liderzy - w obliczu starzejącej się siły roboczej - starają się gorączkowo wychować następną generację kierowników.

	Świetne przygotowanie na jednym stanowisku nie gwarantuje sukcesu na innym.

Bę™dąc w takiej kłopotliwej sytuacji łatwo pójść po linii najmniejszego oporu, jeś›li chodzi o sposób i rozwój naszych liderów. Ale łatwa droga, jak wielu liderów nauczyło się i jak my zobaczyliśmy tego lata, często obfituje w złe założenia i w jeszcze gorsze decyzje, które są… tak groźne dla organizacji jak niedźwiedzie i klify dla skautów. Stawiając czoła tym założeniom możemy nie tylko wzmocnić przyszłą generację liderów i naszą organizację, ale także naszą własną efektywność.
Najwię™kszą wartością wyniesioną przeze mnie podczas owej wyprawy była nauka zarzą…dzania z tylnego fotela. To podejście nie jest łatwe ani intuicyjne. Zwłaszcza dla tych społ›ród nas, którzy uważają się za bardziej dojrzałych i doświadczonych niż ci, którymi kierują. Łatwo nie bę™dzie też tym, którzy wszystko co robią robią, robią dobrze lub idealnie. Ci już w reakcji na pierwszy mały kłopot starają się wprowadzić mikro zarzą…dzanie
Kiedy rzeczy układają się dobrze i wedł‚ug planu, jesteśmy całkiem zadowoleni. Pozostajemy w tle i pozwalamy naszym młodszym protegowanym brać odpowiedzialność. Ale gdy poczujemy, że sprawy podążają w złym kierunku lub gdy osoba, której powierzyliśmy dowodzenie, obiera kurs inny niż sugerowaliśmy - nawet jeś›li to perfekcyjnie dobra alternatywa - mamy tendencję do wyrywania się i przejmowania kontroli.

	Liderzy lepiej kształ‚tują się w klimacie zaufania i wzajemnego szacunku; kiedy mogÄ eksperymentować, wprowadzać innowacje i okazjonalnie podejmować ryzyko.

Czasem musimy wkroczyć‡ i uratować sytuację. Kryzysy się zdarzają - nie ma co do tego dwóch zdań - a my musimy być‡ na nie przygotowani. Ale często można by ich uniknąć, gdybyśmy sami poł›więcili swój czas i podjęli wysiłek wcześ›niej, wspierając dorastających liderów w przygotowaniu do podróży.
Opierając się na wiedzy, którą zdobyłem podczas tych wakacji, przedstawię kilka moich przemyśleń. Rozważenie ich może pomóc w rozwoju silnych liderów, których bardziej efektywnie można prowadzić z tylnego siedzenia :

Wybieraj liderów rozważnie

Mimo cał‚ej dzisiejszej dyskusji na temat karier i zarzą…dzania talentami wielu z nas kontynuuje uproszczone podejście w identyfikacji potencjalnych liderów, wierząc intuicji bardziej niż sesjom oceny i ekspertyzom. Wierzymy, że ktoś, kto był świetnym współpracownikiem, bę™dzie w sposób naturalny świetnym liderem. Albo optujemy za dojrzałością wiekową i doś›wiadczeniem w promocji menadżerów i kadry zarządzają…cej. Mianujemy starszego skauta liderem, wierząc, że jego doświadczenie zrobi z niego efektywnego lidera. Złe założenie. Pomimo że dorósł do pozycji, finalnie przegrywa. Nasz uproszczony proces selekcji, podobny do procesu stosowanego w wielu organizacjach, był niesprawiedliwy zarówno dla niego, jak i dla zespoł‚u.

Zrozum role

Nie wszystkie pozycje liderów są… równe. Niektóre mają charakter operacyjny, inne - administracyjny. Niektóre wymagają postawy doradcy lub współpracownika. Przy takich różnicach przesuwanie z jednej roli do innej może być‡ dużym wyzwaniem. Świetne przygotowanie na jednym stanowisku nie gwarantuje sukcesu na innym. Efektywne użycie podstawowych umieję™tnoś›ci zarzą…dzania przez naszego młodego lidera w domowych warunkach, gdzie odpowiedzialność była ograniczona i dobrze zdefiniowana, nie gwarantuje jego sukcesu w lesie, gdzie wszystko poza pogodą jest mało przewidywalne.

	Wiek i doświadczenie mogÄ być‡ niebezpiecznym atrybutem, zwłaszcza gdy liderowi-weteranowi wydaje się, że zna wszystkie odpowiedzi.

Identyfikuj i rozwijaj liderów w oparciu o ich potrzeby oraz wyzwania roli

Przed wyprawą spędziliśmy mnóstwo czasu na przygotowaniach fizycznych oraz rozwijaniu umieję™tnoś›ci potrzebnych podczas biwakowania i wędrówki w trudnym terenie. Ale nie dostrzegliśmy kluczowych elementów, takich jak przywództwo i rozwój zespoł‚u, które lepiej przygotowałyby lidera i jego załogę do przezwyciężenia wyzwań oraz ułatwiłyby wyprawę. Tak bywało w wielu organizacjach, w których pracowałem: przeznaczały one miliony dolarów i niezliczoną ilość godzin na rozwój technicznych umieję™tnoś›ci menadżerskich, ale zapominały o kluczowych zachowaniach i kompetencjach przywódczych oraz potrzebie rozwoju wedle konkretnych wymagań roli lub potrzeb jednostki.